انتخاب محل
عواملي که بايد در انتخاب يک محل براي احداث يک کارخانه در نظر گرفته شود
, بسته به نوع کارخانه متفاوت است.
مهم ترين عوامل مشترک در اين مورد عبارتند از :
1) وجود مواد اوليه از نوع مناسب وکافي که از نقطه نظر قيمت براي توليد کننده و کارخانه مقرون به صرفه باشد.
2) با توجه به موضوع فعاليت , در دسترس بودن اب از نوع مناسب به ميزان کافي.
3) دسترسي به وسايل حمل ونقل از محل توليد به بازارهاي اصلي .
4) وجود کار گر وخدمات لازم با در نظر گرفتن نوع و فصول توليد.
5) پيش بيني لازم براي فا ضلا ب با در نظر گرفتن قوانين موجود.
ا و لويت ها براي عوامل ذکر شده بستگي به نوع کا رخانه دارد . نزديکي کارخانه به محل توليد مواد اوليه از اين لحاظ مهم است که به توليد کننده اجازه مي دهد که فرا ورده را تا رسيدن نهايي در مزرعه يا روي درخت باقي بگذارد .در نتيجه فراورده با بالا ترين درجه مرغوبيت به کار خانه مي رسد . نياز هاي ابي و فا ضلا ب کارخانه بايد به دقت مطا لعه وبراي توسعه اينده کار خانه در نظر گرفته شود .
فاصله کارخانه از بازار اصلي مصرف و مواد ا وليه , يکي از مسايل مهم براي هر کارخانه است . به طور کلي مي توان گفت که فا صله کارخانه از مراکز توليد مواد اوليه اصلي ( مثلا گوجه فرنگي براي رب وميوه بري کنسرو و غيره ) نبايد از شعاع 150 کيلومتري تجاوز کند , زيرا هزينه حمل ونقل به طور عجيبي به قيمت کل اضافه مي شود .اين فاصله براي بازار فروش فراورده نهايي نبايد از 300 کيلومتر تجاوز کند.

خصوصيات ساختماني فضاي لازم

براي ساختن يک کار خانه مواد غذا يي , بايد فضاي لازم براي خود کارخانه , انبا رها ومشتقات به اضافه پار کينگ مورد نياز براي وسايل نقليه وهمچنين وسعت لازم براي طرح توسعه اينده نيز در نظر گرفته شود .
قا نون خا صي براي تعين فضاي هر کارخانه موجود نيست . ظرفيت قسمت تحويل فراورده هاي مواد اوليه بايد حدود دو برابر قسمتي باشد که توليد يک روز در انجا جمع مي شود . همچنين ارتفاع سقف يا سر پوش ها بايد طوري باشد که براي تخليه کاميون هااشکالي به وجود نيا ورد .
ظرفيت انبارها ي فراورده هاي نها يي بايد حداقل 50 درصد توليد فصل يا سال باشد . هم چنينلازم است فضاي لازم براي برچسب زني , فرا ورده هاي برگشت داده شده و فضاي ا ضا في براي توليد ازمايشي و غيره در نظر گرفته شود .
درهاي ورودي و خروجي انبار بايد براي ورود کاميون ها در راهروهاي داخلي انبارها و ليف تراک ها وسعت کافي داشته باشند .
طول سالن هاي توليد بايد به اندا ز ه اي باشد که براي طولا ني ترين خط توليد جا باشد. گاهي به صر فه تر است که قسمتي از خط توليد را تکرار و انها را به طور موازي نصب نمود . به هر حال بين خطوط , بايد فضاي براي حرکت ليف تراک و يا نصب وسايل موقت , پيش بيني شود .
در بتدا وانتها ي سالن بايد فضاي خالي کافي براي جمع اوري مواد اوليه و محصول توليدي و يا واگن هاي حمل ونقل , کا رتون و غيره وجود داشته باشد.
سکو هاي بارگيري بايد به اندازه کافي پهن باشند که ليف تراک ها بتوانند روي انها حرکت کنند . عرض اين سکو ها نبايد از 7 متر کمتر باشد و کناره درها واطراف ستون ها در روي اين سکو ها بايد طوري پوشيده باشد که اگر ليف تراک با انها برخورد کرد , خطري ايجاد نکند. به جاي اين سکو ها ممکن است کنار انبار ها را شيب دهند تا کاميون ها داخل انها شده تا کف انها, هم کف ا نبارها شود .سکو ها و محل هاي تخليه و بار گيري بايد مجهز به نور افکن باشد تا شب ها نيز عومل بارگيري وتخليه امکان پذير باشد.
براي صرفه جويي در فضاي داخلي کارخانه ممکن است از بالکن ها براي نصب مخازن محلول ها و غيره استفاده کرد . در بعضي از کارخانه براي نشان دادن عمليات کارخانه از اين بالکن ها يا بالکن هاي اختصا صي استفاده مي شود.


کف کارخانه
زمين پيش بيني شده از نقطه نظر مقاومت بايد براي ساختمان يک کارخانه مناسب باشد و براي اين منظور بايد حد اکثر فشار وارده واحد سطح را در نظر گرفت. کف کارخانه بايد طوري ساخته شود که مثلا بتواند فشار وارده بر چرخ يک ليف تراک را با 4 تن بار در حال حرکت , تحمل کند . لازم به تذکر است که فشار وارده بر چرخ هاي کاميون در حال حرکت , بيشتر از حال ايستاده است .ساختمان بايد از نظر اسکلت بندي , ضد زلزله باشد , يعني کف وديوارها بايد به وسيله ستون هاي اهني به هم وصل شوند . کف کارخانه بايد با بيرون هم کف باشد تا براي حرکت کاميو ن هاي بالا برنده اشکالي ايجاد نکند. معمولا کف کارخانه ها رابه قطر 12 الي 15 سانتي متر با بتون ارمه مي پوشانند ودر جاهايي که استحکام بيشتري لازم باشد , مقدار سيمان را بيشتر مي کنند. باي ضد اسيد شدن کف ها , سطح بتون ارمه را با چند لايه لعاب سيليسي به ضخامت 5/0 سانتي متر مي پوشانند. شيب کف کارخانه به طرف فا ضلا ب بايد يک الي 2 درصد باشد.

ستون ها

تا انجا يي که ممکن است بايد از نصب ستون در داخل يک کارخانه جلوگيري کرد.
به هر حال در صورت لزوم , پي هايي بايد زير کف , کار گذاشته شود و اطراف ان فشار گير نصب گردد تا در صورت انبساط وانقبا ض کف, به ستون ها ضربه اي وارد نشود. براي جلوگيري از برخورد ليف تراک ها با اين ستون ها اطراف انها را لز زير زمين با استوانه فلزي که داخل ان با سيمان پر شده است , گرفته وبه تدريج ان را در اطراف ستون محو مي کنند تا طا قچه اي براي کثا فات تشکيل نشود. ارتفاع اين حلقه ها که اطراف ستون ها يا جلوي جعبه هاي انشعاب برق و کنترل وغيره نصب مي شوند بايد حدود 15 سانتي متر باشد .

فا ضلا ب

کف فاضلا ب ها بهتر است گرد باشد تا گوشه دار , زيرا در بسياري از موارد کثا فات در زاويه گوشه ها جمع شده وتميز کردن انها مشکل است .
کف و ترجيحا ديوارهاي فا ضلا ب , بايد ضد اسيد باشند .
کف فا ضلا ب را مي توان با رنگ ضد اسيد پوشاند ويا در پوشش ان کاشي ضد اسيد به کاربرد تا به مرور زمان در اثر اسيد وغيره صد مه ند يده و محل تجمع کثا فات نباشد. بهتر است که سيمان مصرفي از نوع ضد اسيد باشد .روي فا ضلا ب را بايد با پنجره هاي اهني که روي نبشي هاي فلزي کار گذارده شده اند پوشانيد. اين پنجره هانبايد از پنجره هاي تو خالي باشد; چه در اين صورت فضاي خالي محل تجمع حشراتي مانند سوسک خواهد بود .
نبشي ها بايد در طول کف به هم جوش خورده باشند و به طور خيلي محکم , کارگذارده شوند تا در اثر حرکت ليف تراک ها صدمه نبينند . در انتهاي هر فا ضلاب بهتر است يک شير فشار قوي قرار داد تادر صورت لزوم ته نشين هاي فا ضلا ب را که در انتهاي ان جمع شده است به بيرون رانده شود.